Gebitsverzorging van de kat
Waarom is een gezond gebit belangrijk?
Een gezond gebit is van groot belang voor uw kat. Net als bij mensen vormen bacteriën op de tanden van katten tandplak. Tandplak is een zachte, plakkerige, witte laag op de tanden, die makkelijk verwijderd kan worden. Als tandplak echter blijft zitten zal deze al binnen 24 uur langzaam worden omgezet in tandsteen. De naam zegt het al, tandsteen is een harde laag, die niet makkelijk te verwijderen is. Tandsteen is geel tot donkerbruin van kleur. Op dit tandsteen zal zich weer nieuwe tandplak vormen dat zich vervolgens ook weer verhardt tot tandsteen. Hierdoor wordt de tandsteenlaag steeds dikker.
Een laag tandsteen op de tanden zal leiden tot geïrriteerd en ontstoken tandvlees. Het tandvlees is hierdoor rood en pijnlijk en gaat makkelijk bloeden. Langdurig ontstoken tandvlees zal zich optrekken. Hierdoor komen de wortels van tanden bloot te liggen. Dit is helaas een onomkeerbaar proces. Het tandvlees zal niet weer over de wortel komen te liggen, ook niet als het tandsteen is verwijderd. Als tandsteen lang onbehandeld blijft zal zich ook tandsteen op de blootliggende wortel vormen en raakt het weefsel dat de tand op zijn plek houdt ook aangetast. Helaas zien we regelmatig kiezen die volledig "verstopt" zitten onder een dikke laag tandsteen.
Als de wortels van tanden bloot komen te liggen kan dit leiden tot ontstekingen aan de tandwortel en zelfs aan het kaakbot. Soms zien we hierdoor abcessen met pus ontstaan in de kaak. Deze zijn erg pijnlijk voor een dier en zullen door een dierenarts onder narcose behandeld moeten worden. Daarnaast gaan de tanden met blootliggende wortels uiteindelijk los zitten. Ook dit is pijnlijk voor het dier.
Helaas zien we bij katten soms ontstekingen aan het het tandvlees zonder dat er afwijkingen aan het gebit zichtbaar zijn. Hoe dit komt is vooralsnog onbekend. Vaak zorgen deze ontstekingen voor erg veel ongemak en pijn bij katten. Bij deze katten is het extra belangrijk om ervoor te zorgen dat het gebit schoon is.
Verder zijn de bacteriën in de bek van een kat met veel tandsteen en ontstoken tandvlees erg schadelijke bacteriën. Doordat het tandvlees makkelijk bloed kunnen deze bacteriën ook in de bloedsomloop terechtkomen. Deze bacteriën kunnen hierdoor schade geven aan belangrijke organen, zoals het hart en de nieren.
Wat zijn de symptomen van gebitsproblemen?
Waaraan kunt u zelf gebitsproblemen bij uw kat herkennen? Hierbij is het van belang dat u in de bek van uw kat kunt kijken. Niet alle katten laten dit toe, maar dit is te trainen. Bij kittens is het naar de tandjes laten kijken makkelijk aan te leren, oudere dieren is het lastiger om aan te leren. Bij een kat die zich niet zomaar in de bek laat kijken, kunt u het beste met zijn tweeën werken. Eén iemand houdt de kat, en met name de voorpoten, vast terwijl de ander naar de tanden kijkt door de lippen opzij trekken.
Eén van de makkelijkste te herkennen symptomen van gebitsproblemen is een slechte adem. Hoewel dit ook op andere problemen kan duiden, is de oorzaak van een slechte adem vaak in de bek te vinden.
Als u de lippen van uw kat aan de kant duwt kunt u naar de tanden kijken. Zo kunt u zelf goed controleren of er aanslag op de tanden zit. Ook kunt u zien of het tandvlees mooi roze is, of dat het rood of gezwollen is. Eventueel kunt u zelfs bloedend tandvlees aantreffen.
Het gedrag van een kat met ernstige gebitsproblemen kan ook veranderen. Het kan zijn dat uw kat opeens zijn brokken niet meer wil eten, maar alleen nog natvoer (of zelfs helemaal niets meer) wil eten, omdat kauwen hem zeer doet. Een zere bek kan er ook voor zorgen dat uw kat niet meer aangehaald wil worden en hij kan zelfs agressief gedrag gaan vertonen. Dit alles om te voorkomen dat u hem pijn doet, door hem aan te raken.
Het voorkomen van tandsteenvorming en verdere gebitsproblemen is dus van groot belang voor het welzijn van uw kat.
Hoe houdt u het gebit van uw kat gezond?
Allereerst is het goed om wekelijks het gebit van uw kat na te kijken op problemen.
De meest effectieve manier om het gebit van uw kat schoon en gezond te houden is om zijn tanden te poetsen. Dit is echter bij katten heel moeilijk aan te leren. U zult hier al als kitten mee moeten starten en een speciale kattentandenborstel en huisdierentandpasta moeten gebruiken. Wat echter ook al een groot gedeelte tandplak kan verwijderen van de kiezen van katten is een wangmassage. Een wangmassage heeft als bijkomend voordeel dat het de speekselproductie en doorbloeding van het tandvlees stimuleert. Hierdoor wordt de bacterievorming in de bek iets tegengegaan. Daarnaast vinden de meeste katten een wangmassage niet vervelend.
Verder is het verstandig om 2 keer per jaar het gebit van uw kat door uw dierenarts te laten controleren.
Wat gebeurt er bij een professionele gebitsbehandeling door uw dierenarts?
Een professionele gebitsbehandeling zal onder narcose plaats moeten vinden, om goed bij alle tanden en kiezen te komen en ook om te voorkomen dat uw dier pijn voelt. Bij Dierenkliniek A30 geven we uw kat gasnarcose door een hol buisje wat we in de luchtpijp aanbrengen. Hierdoor voorkomen we ook dat er bloed, water en ander vocht via de luchtpijp in de longen kan lopen en longontsteking kan veroorzaken.
Zodra uw kat helemaal onder narcose is, zal de dierenarts alle tanden/elementen van het gebit nalopen en beoordelen wat ermee moet gebeuren. Het kan zijn dat er alleen tandsteen verwijderd moet worden, maar het kan ook zijn dat sommige elementen getrokken moeten worden omdat er wortels bloot liggen of dat de tand al los zit.
Het verwijderen van tandsteen gebeurt met behulp van een tandsteentang en verschillende soorten krabbertjes. Hiermee worden de grote brokken van de tanden gekrabd. Vervolgens worden, door gebruik te maken van een ultrasone krabber, de kleinste tandsteendeeltjes ook verwijderd.
Om een element te kunnen trekken moeten de wortels eerst helemaal losgemaakt worden uit het omringende tandvlees en kaakbot. Sommige tanden, zoals de snijtanden, hebben maar één wortel en zijn hierdoor vrij makkelijk te verwijderen. De meeste kiezen hebben twee en sommigen zelfs drie wortels die allemaal los geprepareerd moeten worden voordat de kies getrokken kan worden. Het komt geregeld voor dat er maar één wortel van een kies is aangetast en voor ontstekingen zorgt, terwijl de andere twee nog wel vast zitten. Hierdoor is het trekken van kiezen tijdrovender dan het trekken van snijtanden.
Verder is het van belang om bij het trekken van elementen erg zorgvuldig te werk te gaan. Het element moet namelijk met wortel(s) en al getrokken worden zonder dat deze afbreken. Als een wortel afbreekt en er een wortelpuntje in de kaak achterblijft kan dit gaan ontsteken en op termijn zelfs abcessen veroorzaken.
Nadat alle elementen zijn schoongemaakt en eventuele aangetaste elementen zijn getrokken zal het gebit met een polijstpasta worden gepolijst. Hierdoor wordt het oppervlak van de elementen gladder en zal zich minder makkelijk nieuwe tandplak en tandsteen aanhechten.
Vervolgens laten we uw kat weer wakker worden en kan hij verder bijkomen van de narcose. Afhankelijk van de ernst van de klachten zal de dierenarts nog pijnstilling en eventueel een antibioticakuur voorschrijven.
