Lelies en katten: een levensgevaarlijke combinatie

Lelies zijn erg giftige planten voor katten, in tegenstelling tot voor honden waarbij opname slechts milde maag- en darmklachten veroorzaakt. Helaas trekt de geur van lelies juist veel katten aan, waardoor het nogal eens voorkomt dat katten aan lelies snuffelen, likken of kauwen. 

Gif

De giftige stof in lelies is nog niet nader geïdentificeerd. Wel is bekend, dat het gif zich in alle plantendelen bevindt. Dus zowel bladeren, bloemen, meeldraden en stampers zijn giftig voor een kat. Het idee bestaat zelfs, dat het oplikken van wat stuifmeel van de vacht al gevaarlijk kan zijn. Het gif veroorzaakt een ernstige vorm van acuut nierfalen.
Alle lelies van de families met de latijnse namen Liliaceae en Hemerocallis vormen een gevaar voor katten.

Verschijnselen

De meest voorkomende verschijnselen bij katten met een lelie vergiftiging zijn: extreme sloomheid, geen eetlust, veel plassen en eventueel ook veel drinken, uitdroging, speekselen en braken. Sommige katten hebben ook coördinatiestoornissen, tremoren (=trillen) en epileptiforme aanvallen. Soms stopt in een later stadium de urineproductie juist volledig. Een dierenarts kan voelen dat de nieren gezwollen en pijnlijk zijn. Uiteindelijk wordt de kat steeds lustelozer en slapper en zal zonder behandeling sterven.

Wat kunnen we eraan doen?

Als bekend is, dat een kat aan lelies heeft gezeten dan moeten we de kat zo snel mogelijk laten braken (tenzij de kat dat zelf al heeft gedaan) om opname van de gifstof in het bloed te voorkomen. Daarna geven we actieve kool (Norit®) om eventuele restanten te absorberen en een laxeermiddel om uitscheiding via de ontlasting te bevorderen. Verder is het van belang om zo snel mogelijk te starten met een intraveneus (= in het bloedvat) infuus om geforceerd de gifstoffen via de urine af te voeren en de nierfunctie te ondersteunen. De kat moet het liefst worden opgenomen op een intensive care unit omdat de kat zeer intensief begeleidt moet worden.
Helaas is het nierfalen ten gevolge van een lelie vergiftiging vaak zo ernstig, dat een behandeling niet of onvoldoende aanslaat. De nieren zijn dan zo ernstig beschadigd dat de urine productie stopt. Als dit gebeurt, dan is de kat meestal niet meer te redden.

Voorkomen is beter...

De nierschade ten gevolge van een lelie vergiftiging is in de meeste gevallen zeer ernstig. Ondanks intensieve behandeling kan de kat alsnog overlijden. Probeer dus te vermijden dat uw kat in contact kan komen met lelies. Als u katten heeft, vermijd dan boeketten met lelies in huis en zet ook geen lelie-achtigen in uw tuin! Koop ook geen boeket met lelies voor iemand die een kat als huisdier heeft.