Myxomatose en RHD

Het is weer voorjaar! De blaadjes komen weer aan de bomen, de krokussen steken de kop op, en de insecten beginnen weer rond te vliegen. Dit is tevens de tijd dat twee besmettelijke konijnenziektes, myxomatose en RHD, weer verspreid worden onder zowel wilde als tamme konijnen. Het is erg belangrijk om uw konijnen tegen deze ziektes te beschermen door middel van een vaccinatie. Maar wat zijn deze ziektes nu eigenlijk en waarom dient u te vaccineren?

Myxomatose

Myxomatose wordt veroorzaakt door een virus dat verwant is aan het pokkenvirus. In 1950 zijn in Frankrijk de eerste Europese konijnen met dit virus besmet door een dokter die genoeg had van de wilde konijnen op zijn landgoed. Het virus heeft door heel Europa binnen een paar jaar 90 tot 99% van de wilde konijnen gedood. Het is dan ook een erg dodelijk virus, dat nog steeds ieder jaar slachtoffers maakt onder zowel wilde als tamme konijnen.

Het virus veroorzaakt gezwellen op de slijmvliezen en bindweefsels. Onder andere zwellen de oogleden, geslachtsdelen en neus- en mondslijmvliezen op. Behalve het feit dat dit erg pijnlijk is kunnen konijnen met myxomatose hierdoor bijna niets meer zien, ze kunnen bijna geen adem meer halen en stoppen vaak met eten. Geïnfecteerde konijnen gaan vaak binnen enkele weken na besmetting dood. Myxomatose is bijna niet te behandelen. Slechts in een enkel geval is met intensieve zorg en symptoom-bestrijding een konijn te redden.

Het virus wordt voornamelijk overgebracht door bijtende insecten, zoals muggen en vlooien, maar kan ook door rechtstreeks contact met een besmet konijn worden overgedragen. Het is een misverstand dat konijnen die binnenshuis wonen geen myxomatose kunnen krijgen. Er kan altijd wel een mug of ander stekend insect binnenkomen.

RHD

RHD staat voor rabbit haemorrhagic disease (de afkorting VHS, viraal hemorragisch syndroom, wordt ook wel eens gebruikt). Het wordt veroorzaakt door een virus uit de calicivirus familie. Het is een relatief nieuw virus dat voor het eerst in 1984 in China is ontdekt. In de daarop volgende jaren heeft het zich over Azië, Europa en Afrika verspreid. In Nederland zijn de eerste besmette konijnen in 1990 opgedoken. Het is net als myxomatose een erg dodelijk virus.

Het RHD virus veroorzaakt bloedingen in de longen, hart en nieren. Tevens treedt er leverontsteking op waarbij levercellen afsterven. Het virus kent een drietal vormen.

• De eerste en meest voorkomende soort is de peracute vorm. Konijnen die deze vorm krijgen, zullen geen symptomen vertonen, tot vlak voor de dood. Ze krijgen spasmen en er kan bloed uit de neus en/of anus komen, en vervolgens sterven ze. Dit kan zo plotseling gebeuren dat een overleden konijn nog eten in zijn bek kan hebben.

• De tweede vorm is de acute vorm. Konijnen zullen wel symptomen vertonen. Ze zijn lusteloos, willen niet eten, hebben een verhoogde ademfrequentie en koorts. Ook deze vorm is dodelijk en konijnen zullen binnen 12 tot 36 uur sterven.

• De laatste vorm is de subacute vorm. Deze komt vrijwel niet voor. De konijnen zijn een dag of 3 lusteloos en eten slecht. In tegenstelling tot de eerste twee vormen, kunnen konijnen deze vorm wel overleven.

De belangrijkste besmettingsbron is via direct of indirect contact met het RHD virus. Konijnen die besmet zijn met RHD scheiden het virus uit in hun ontlasting en urine en ook hun karkas is besmettelijk. Het virus is heel erg sterk en kan in de besmette omgeving meer dan een half jaar overleven. Het wordt ook makkelijk aan schoenen/kleding meegenomen, waardoor u ongemerkt het virus mee naar huis kunt nemen en uw konijnen kunt besmetten. Ook kruiden en grassen die u voor uw konijn plukt kunnen een bron van besmetting zijn. Daarnaast kan het virus net als myxomatose door muggen en andere stekende insecten worden overgebracht.

Eind 2015 zagen we opeens weer een grotere sterfte onder tamme konijnen. Na onderzoek is gebleken dat er een mutatie van het RHD virus heeft plaats gevonden. Dit virus wordt nu de RHD2 variant genoemd, en komt naast het RHD1 virus voor. Kijk voor meer informatie ook op deze pagina.

Vaccinatie

Als uw konijn myxomatose of RHD krijgt staan we in de meeste gevallen als dierenarts machteloos. Gelukkig kunnen we konijnen wel vaccineren tegen myxomatose en RHD. Konijnen die gevaccineerd zijn tegen myxomatose en RHD zullen niet of nauwelijks ziek worden als ze in contact komen met het daadwerkelijke virus.

Wij gebruiken de nieuwste vaccins om tegen deze ziektes te vaccineren. Het vaccin tegen myxomatose en RHD1 is 1 jaar werkzaam. Jonge konijnen mogen vanaf een leeftijd van 5 weken gevaccineerd worden. Tegen RHD2 gebruiken we een vaccin dat ook 1 jaar werkzaam is. Jonge konijnen mogen vanaf 10 weken gevaccineerd worden.

Voorafgaand aan de vaccinatie zullen we een gezondheidscontrole doen. We letten daarbij op het volgende: hart en longen, ogen en oren, huid en vacht, buik en darmmotiliteit, gewicht, nagels en poten, snijtanden en ontlasting.